Bệnh phong hay còn gọi là bệnh Hansen, do vi trùng Mycobacterium Leprae gây ra. Bệnh này thường xuất hiện nhiều ở trẻ em hơn là người lớn.
Bệnh phong khó lây và lây chậm. Bệnh lây lan chủ yếu qua da và niêm mạc có tổn thương bị trầy xước. Trực khuẩn phong sinh sản chậm, không có vật chủ trung gian truyền bệnh, bị giết chết rất nhanh bằng các loại thuốc như rifampicin, ofloxacin, v.v, dễ mất hoạt tính với xà phòng và ánh nắng. Nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ lây lan giữa các cặp vợ chồng trong đó có 1 trong 2 người bị chỉ là 3-6%, rõ ràng khả năng lây nhiễm của bệnh thấp hơn rất nhiều so với các bệnh nhiễm trùng khác như viêm gan vi rút hay bệnh cúm, v.v . Khi người mắc bệnh phong đã được chữa khỏi thì cơ thể họ không còn vi khuẩn phong, vì vậy 100% không có khả năng lây nhiễm cho những người sống cùng và cho cộng đồng. Những người bệnh sau điều trị mà có những tàn tật, di chứng của bệnh phong thì thực chất không còn là bệnh nhân phong mà là những người tàn tật do phong. Những người mắc bệnh phong và người nhà của họ không cần phải cách ly.
Bệnh phong không phải là bệnh di truyền, không gây tử vong, có thể chữa khỏi bằng liệu pháp đa thuốc. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm hay tàn tật, như chân tay bị hủy hoại dần, không cử động được, cứng lại, co quắp; bàn chân bị thủng loét và nhiễm độc; giác mạc bị tổn thương, khiếm thị, mù lòa; gây vô sinh ở nam; rụng lông mày, lông mi, v.v.
Tại Việt Nam, đến cuối tháng 11/2023, toàn quốc có 565/692 huyện/thị có bệnh nhân phong được công nhận loại trừ. Trong vòng hơn 10 năm qua (2014-2023), mỗi năm trên toàn quốc phát hiện từ 90-140 bệnh nhân phong mới, nghĩa là khoảng 100 bệnh nhân mỗi năm. Tỉ lệ phát hiện bệnh phong mới dưới 1/100.000 dân.
Ngày Thế giới phòng, chống bệnh phong được tổ chức vào chủ nhật cuối cùng của tháng 1 (năm nay là ngày 28/01/2024). Đây là dịp để các quốc gia tổ chức các hoạt động nhằm hướng đến những người đã từng mắc bệnh phong, nâng cao nhận thức cộng đồng về căn bệnh này và kêu gọi chấm dứt sự kỳ thị, phân biệt đối xử liên quan đến bệnh phong. Chủ đề của Ngày Thế giới Bệnh phong năm 2024 là “Chấm dứt kỳ thị, nâng cao phẩm giá”. Chủ đề này chính là lời nhắc nhở mạnh mẽ về việc cần thiết xoá bỏ sự kỳ thị liên quan đến bệnh phong đồng thời đề cao phẩm giá của những người bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này, họ có quyền có một cuộc sống tốt hơn, không bị kỳ thị và phân biệt đối xử./. BS DIỆU HƯƠNG